In de stad Gent waarin ik geboren en getogen ben, zijn er
nog een aantal afgesloten steegjes met arbeiderswoningen uit de 19de
eeuw die we beluiken noemen. Beloken is het voltooid deelwoord van het
werkwoord beluiken wat ‘afsluiten’ betekent. Met Beloken Pasen wordt de
paasweek afgesloten.
Priester, diaken en helper in witte albe
Vandaag heet de eerste zondag na Pasen ook de Zondag van de
Goddelijke Barmhartigheid.
In het Latijn spreekt men van de ‘Domenica in albis’, de zondag in het wit.
Het is een verwijzing naar de witte doopkleren van de doopleerlingen. Vroeger
droegen de christenen die in de paasnacht gedoopt waren acht dagen lang een wit
kleed, het symbool van hun nieuwe geboorte. Het witte kleed dat de priester, de
diaken en de helpers in de liturgie dragen, noemen we ook vandaag nog altijd
‘een albe’. In Duitsland spreekt men ook nu nog over de ‘Witte Zondag’.
Quasimodo
Misschien heb je ooit het verhaal gelezen of de film gezien
over Quasimodo, de bultenaar van de Notre-Dame in Parijs. De klokkenluider van
de Parijse kathedraal werd zo genoemd omdat hij op Beloken Pasen als boreling
te vondeling is gelegd. In het Engels heet de eerste zondag na Pasen Quasimodogeniti
Sunday, letterlijk Zoals pasgeborenen.
Vlak voor het verstrijken van de deadline van deze editie
bereikte ons het trieste nieuws van de brand in de Parijse kathedraal. De
eerste gevoelens zijn er van pijn, droefenis en ongeloof en de vrees dat nu
alles verloren is. De ochtend na het drama blijkt dat de fundamenten van de
eeuwenoude kerk ongeschonden zijn en het kruis aan het altaar rechtop is
blijven staan. We mogen erop vertrouwen dat het kerkgebouw weer als een feniks
uit zijn as zal verrijzen. Laat dat een paasteken voor ons zijn dat de vreugdeboodschap
van het Evangelie niet stuk te krijgen is en dat ons paasgeloof groter is dan
wat dood en vernieling kunnen aanrichten.
De (on)gemovige Thomas
Op Beloken Pasen lezen we altijd het evangelie van de
‘Ongelovige Thomas’, de apostel die er niet bij was toen de verrezen Heer voor
de eerste keer aan de leerlingen verscheen. In die zin gelijkt hij een beetje
op ons; ook wij moeten een beroep doen op de getuigenissen van anderen over de
verrijzenis van Jezus Christus.
Luc Claeys, permanent diaken
Bron: Wat weet je over... 'beloken Pasen'? – Redactie Kerknet.be
Op Goede Vrijdag luisterden we naar de zeven laatste kruiswoorden van Jezus.Het koor van Tielt begeleidde ons in de zang. In de kerk vereerden we het kuis van Jezus en deelden we de communie. Zaterdag 20 april vieren we om 20.00u Pasen in de kerk van Sint-Mattheus Meensel. Van harte welkom.
Het is vandaag Witte Donderdag en wij vieren pas zondag
Pasen en toch hebben we in de twee lezingen van vanavond gehoord dat het gaat
over het Paasfeest. Het is Pasen voor de Heer horen we zeggen tot de joden in
Egypte in de eerste lezing en het eerste zinnetje van het evangelie vertelt dat
het paasfeest op handen was.
Voetwassing op Witte Donderdag
Voor ons christenen gaat het Paasfeest om de verrijzenis van
Jezus Christus, maar in ons verhaal van vanavond is de Heer nog niet dood? Dus
kunnen we ons afvragen: wat betekent het Pasen van vanavond dan?
Pasen is toch een lentefeest
1. Voor de
allereerste Joden - heel lang geleden - werd met dit feest de eerste oogst van
het nieuwe jaar gevierd. Het was de gewoonte om bij volle maan in de eerste
lentemaand een lammetje te slachten, gezamenlijk te eten met ongezuurde broden
en bittere kruiden. Bloed van het lam werd aan de deurposten aangebracht en de
maaltijd in haast gegeten. Het feest – en dat vind ik in het kader van de
huidige discussies in onze samenleving heel interessant – werd het lentefeest
genoemd. Pesach, Pasen noemde de eerste joden dus gewoon het lentefeest.
Bevrijding
2. Toen de Joden
in slavernij leefden in Egypte en hunkerden naar vrijheid kreeg dit lentefeest
een bijkomende betekenis en werd het een bevrijdingsfeest. De Joden konden uit
Egypte wegvluchten, de Rode zee doortrekken en na een verblijf van veertig jaar
in de woestijn het Beloofde land intrekken. Het is een feest geworden van een
nieuw leven, van een leven van onderdrukking en gevangenschap naar een leven
van vrijheid.
Aanwezig op een andere wijze
Aanwezig op een andere wijze
3. Wanneer Jezus
het Laatste Avondmaal neemt met zijn leerlingen en het Paasfeest viert, dan is
die uittocht die Hij herdenkt. Met zijn dood de volgende dag en zijn
verrijzenis drie dagen later kreeg Pasen zijn christelijke betekenis, namelijk
dat dood en vernietiging niet het laatste woord hebben en dat een nieuw en
ander leven mogelijk is. Het brood dat wij vanavond eten en de wijn die we
drinken zijn de nieuwe wijze waarop Jezus Christus vanavond hier met ons
aanwezig is, waarop Hij op een andere manier onder ons leeft.
Wat we kunnen leren van een afgebrande kathedraal
Pasen, de Paas
driedaagse en verrijzenis zijn soms moeilijk te begrijpen. Het grote drama in
Parijs waarbij de kathedraal in vlammen opging, kunnen ons helpen het feest
duidelijk te maken.
Enkele uren
voordat de kathedraal de prooi werd van het vuur droeg men er in de mis op en
werd daar het avondgebed gebeden. Het is de vreugde van Witte Donderdag. Enkele
uren later sloeg het noodlot toe. Het werd Goede Vrijdag voor de kerk en ze
ging helemaal ten onder. Je zag de pijn en het lijden bij de Parijzenaren, ze
huilden en het leek erop dat het gebedshuis helemaal verloren zou gaan. Het was
de dood die regeerde.
Hoop en opstanding
En dan midden in
wat de totale vernietiging leek te worden, doken de eerste tekenen van hoop op.
De Fransen gaan zingen en bidden voor de kathedraal, de brandweerlui werken
samen met man en macht. De toren en het dak storten wel in maar vele
kunstwerken worden gered en de structuur houdt stand. De volgende ochtend blinkt
het gouden kruis nog altijd bij het oude hoofdaltaar midden het puin, schijnt
er nog steeds licht door de glasramen, ligt het orgel wel onder het stof en het
water maar zal er toch in de toekomst weer op gespeeld kunnen worden en duikt
de torenhaan ongeschonden op. Waarschijnlijk zal de kathedraal opnieuw kunnen
opgebouwd worden, mooier dan voorheen zelfs. Ze krijgt een nieuw leven, ze zal
niet meer dezelfde zijn, wel opnieuw een kerk maar anders als voorheen.
Broeders en zusters, jongens en meisjes, dat is Pasen. Waar alles donker en
verloren lijkt, wanneer we het niet meer zien zitten, kunnen we toch opnieuw
opstaan. Dat is ons geloof, daarop mogen we vertrouwen. Het wordt natuurlijk pas
echt Pasen wanneer we in heropbouw van deze stenen prachtige kathedraal de
inspiratie vinden om ook de meeste kwetsbare mensen in onze samenleving helpen
om opnieuw op te staan zodat ze een nieuw leven kunnen aanvatten: de armen, de
zieken, de vluchtelingen, de eenzamen, de uitgestotenen en verworpenen, de
zondaars…
Het is die
doortocht van dood naar leven die we de volgende dagen mogen vieren; daarom
kijken we met zoveel vreugde uit naar het Paasfeest van volgende zondag en naar
de eerste communie van de kinderen die hier aanwezig zijn. Het is die hoop die
we als christenen mogen koesteren, die het grootste paasgeschenk is en het
belangrijkste eerste communiecadeau.
Tot slot zou ik
met jullie willen luisteren naar 38 seconden van hoop en troost op een moment
van verbijstering. Het zijn de gelovigen Parijzenaren, waaronder veel jongeren,
die op hun knieën en met een rozenkrans in hun handen voor de brandende
kathedraal het Weesgegroet zingen. Het is een mengeling van pijn, troost en
hoop; het zijn dezelfde gevoelens die we delen op deze donderdagavond.
De parochieploegen bereiden al een tijdje de Goede Week
voor. Het is de laatste week voor het Paasfeest en ze start met de viering van Palmzondag.
Al een paar weken bezoek ik wekelijks de buxusstruik achter de pastorie van
Kiezegem. Het is geen fraai zicht: de blaadjes zijn verdord. De felgroene rups
met zwarte kop heeft zijn buikje rond gegeten aan onze struik. Gelukkig zijn er
genoeg alternatieven en hebben een aantal parochianen al andere plantjes
aangeboden om te zegenen op
Palmzondag, ook wel eens Palmpasen genoemd, is de laatste
dag van de vastenperiode en de eerste dag van de Goede Week. Als christenen
vieren we de blijde intocht van Jezus in Jeruzalem. In de Bijbel staat dat er
mensen langs de kant van de weg stonden en Hosanna riepen. Ook spreidden ze hun
mantels uit op de weg en haalden ze jonge takken van de bomen om die ook op de
weg te leggen. De zegening van palmtakjes en een processie herinneren ons aan
deze intocht. Na de viering kunnen deze takjes naar huis worden meegenomen om
bij een kruisbeeld te steken.
Heel snel verstomt het gejuich. Dezelfde menigte die Jezus
onthaalt in de stad, zal Hem even later uitjouwen op weg naar het kruis. Op Palmzondag
lezen de priester, de diaken, geholpen door een aantal lectoren het gehele
lijdensverhaal van Jezus.
Palmzondag vieren
we in Tielt-Winge op:
-Zaterdag 13 april om 18:00u in de kerk van
Sint-Martinus Tielt
-Zondag 14april om 10:00u in de Sint-Joriskerk te
Winge
Verder in de Goede
Week
Naar jaarlijkse gewoonte nodigt de bisschop Mgr. Jozef kardinaal
De Kesel op maandag 15 april
iedereen naar de kathedraal in Mechelen uit voor de chrismaviering. In de chrismaviering worden de oliën gezegend die
gebruikt worden bij het doopsel, de zegening van de doopleerlingen en de
ziekenzalving. Deze eucharistieviering vangt aan om 19:30u.
Op woensdag 17 april
is er om 19:00u een verzoeningsviering
in de Sint-Pieterskerk te Kiezegem.
Het Paastriduüm
is de periode die begint met de avondmis van Witte Donderdag en loopt tot en
met paaszondag. In deze periode wordt het lijden, de dood en de verrijzenis van
Christus herdacht. Ook Goede Vrijdag en Stille Zaterdag maken deel uit van het
paastriduüm. . Eigenlijk is het Paastriduüm, van Witte Donderdag tot en met de
Paaswake is één doorlopende viering.
Op Witte Donderdag
herdenken we het laatste avondmaal van de Heer. Onze benaming is afkomstig van
het witte gewaad dat de priester draagt tijdens de viering, een contrast met de
andere dagen van de vasten, waarop de liturgische kleur paars is. We lezen het
evangelie over het laatste avondmaal en de voetwassing van de leerlingen door
Jezus. Met de woorden die Jezus uitsprak over brood en wijn stelde hij het
sacrament van de Eucharistie in. Hij gaf zijn leerlingen opdracht, de maaltijd
op dezelfde wijze te blijven herhalen tot zijn wederkomst, om hem te gedenken. Witte Donderdag vieren we op 18 april om 19:00u in de kerk van Sint-Joris-Winge.
Op Goede Vrijdag19 april is de droefheid op deze dag zo
groot dat er geen eucharistie gevierd wordt. Het lijden van Jezus staat nu
centraal. och spreekt de Kerk van ‘Goede' Vrijdag. Het woord ‘Goede’ herinnert
er namelijk aan dat Jezus is gestorven om ons van onze zonden te verlossen. In
onze parochiefederatie verzamelen we om 19:00u aan de Sint-Martinuskerk voor een stille fakkeltocht die uitmondt in een
kruishulde in de kerk. Na de kruisverering wordt de communie uitgereikt in
stilte.
Op Stille Zaterdag20 april blijft de kerk en het
altaar leeg: het is de dag van de grafrust van Jezus, de rustdag tussen dood en
opstanding. Om 20:00 u vieren we in
de Sint-Mattheüskerk de Paaswake. Deze viering behoort tot de
Paascyclus. De viering begint in het duister aan het kerkportaal. Daar wordt
eerst het vuur gewijd en vervolgens de paaskaars ontstoken. Nadat het vuur is
gewijd en de paaskaars is aangestoken, wordt deze laatste in processie naar
voren gedragen. Tot drie keer toe wordt
“Licht van Christus” – “Heer, wij danken U” gezongen. Pas wanneer de paaskaars
op haar staander is geplaatst, worden in de kerk de lampen aangestoken. In de Paaswake
luisteren we naar een lange woordliturgie en hernieuwen als gelovigen onze
doopbeloften. Tenslotte wordt in de paasnacht voor het eerst sinds Witte
Donderdag opnieuw eucharistie gevierd.
Zondag 21 april is
het Pasen. Pasen is voor ons christenen het belangrijkste christelijke
feest in het liturgische jaar, volgend op de Goede Week. Christenen vieren deze
dag vanuit hun geloof dat Jezus opgestaan is uit de dood, op de derde dag na
zijn kruisiging. Paaszondag had oorspronkelijk geen eigen liturgie omdat de
Paaswake duurde tot de vroege zondagmorgen. Dit is nu niet meer het geval en
dus mogen we op zondagochtend vreugdevol het Paasfeest vieren. We doen dat in
twee parochiekerken:
Sint-Denijskerk Houwaart om 09:00u
Onze-Lieve-Vrouw
Tielt om 10:00u
Een kleine rups van een Aziatische mot verstoort een beetje
de opening van de Goede Week, maar in de vieringen zelf zit de moet er nog niet
in. U bent van harte welkom in alle vieringen van de Goede Week!
Deze week in de vastenkalender staan de vrouwen centraal. Op
donderdag plaatst Broederlijk Delen Rigoberta Menchú in de schijnwerpers. Deze
Guatemalteekse werd wereldberoemd sinds ze in 1992 de Nobelprijs voor de vrede
kreeg. Ze behoort tot de inheemse bevolking van het land en een groot deel van
haar familie werd vermoord tijdens de burgeroorlog in de jaren ’80.
Ze moest
zelf ook onderduiken maar tijdens haar ballingschap in Mexico kon ze een boek
schrijven over haar strijd voor vrede en gerechtigheid. Ook vandaag is ze nog
steeds een verdedigster van inheemse rechten, rechten van vrouwen en streeft ze
de verzoening na.
In zekere zin gaat het Evangelie van Johannes dat we lezen
op zondag 7 april ook over vrouwenrechten. De Schriftgeleerden en farizeeën
brengen bij Jezus een vrouw die met een andere man geslapen had en dat is bij
wet verboden. “Volgens de wet van Mozes
moet zo’n vrouw gedood worden”, zeggen ze Hem. Over laakbare daden van de man
wordt in het Evangelie niets gezegd.
Jezus schrijft in het zand (c)Bijbel in 1000 seconden
Voor Jezus is niet de letter van de wet bepalend maar telt Gods
barmhartigheid en Hij wil de vrouw niet publiekelijk veroordelen. Hij schrijft
iets in het zand en spreekt dan de gevleugelde woorden: “Wie zonder zonde is,
werpe de eerste steen.” Stuk voor stuk druipen de mannen af. De vrouw krijgt
een tweede kans. Zand erover.
Zuster Katharina van de trappistinnen in Brecht schrijft
hierover in de kalender: “Jezus geeft de vrouw vaste grond onder de voeten. Het
is alsof Hij zegt: ‘Je hoeft niet in de grond te zinken. Je mag leven, je mag
bestaan. Ga maar en zondig niet meer. Leef van nu af aan op eigen grond.’ “
