Hemelvaart
Morgen donderdag 10 mei vieren we in de Kerk Onze-Lieve-Heer
Hemelvaart. Op die dag is vieren we in de kerk van Sint-Joris-Winge ook de
eerste communie. Veel aandacht gaat dan naar de kinderen. Maar we mogen het
feest niet uit het oog verliezen. Daarom zal diaken Luc Claeys er in zijn preek
toch de nodige aandacht aan schenken. In een artikel van Lieve Wouters in
Kerknet van twee jaar geleden, vonden we een aantal beschouwingen over
Hemelvaart die we hier graag overnemen.
Wat vieren we op
Hemelvaart?
De evangelist Lucas beschrijft beeldrijk hoe Jezus naar de
hemel opstijgt. Maar meer dan over wolkjes gaat Hemelvaart over loslaten en
verwachten.
Wat vertelt Lucas
precies?
In de Handelingen van de Apostelen gaat Lucas uitgebreid in
op de manier waarop Jezus uit het zicht van de leerlingen verdween.
Veertig dagen lang had hij hen herhaaldelijk bewezen dat hij
na zijn lijden weer in leven was, schrijft Lucas. Toen hij weer eens bij hen
was, sprak hij over de heilige Geest, die over hen zou komen en de kracht zou geven
om te getuigen.
Na deze woorden werd Hij voor hun ogen omhooggeheven, en een
wolk onttrok Hem aan het gezicht.
Het wordt nog beeldrijker als Lucas vervolgt: Terwijl Hij zo
heenging en zij nog naar de hemel stonden te turen, stonden er opeens twee mannen
naast hen in witte kleren, die zeiden: ‘Galileeërs, wat staan jullie daar toch
naar de hemel te kijken?’
De engelen leggen de leerlingen uit dat Jezus zal weerkeren,
ooit, om de wereld te helen. Vervolgens doen de leerlingen wat Jezus hen heeft
opgedragen: bijeen blijven in Jeruzalem, bidden en wachten op de beloofde
heilige Geest.
Wat betekent dit
mysterieuze verhaal?
1. Na de vernedering van het kruis wordt Jezus hoog verheven
Met Hemelvaart leren we nog een keer - als een herhaling van
de verrijzenis - dat de dood niet het laatste woord heeft. Na de vernedering
aan het kruis volgt Jezus’ verheffing, zoals Paulus prachtig bezingt in zijn
hymne over het voorbeeld van Christus.
We doen Jezus tekort als we hem enkel beschouwen als een
voorbeeldige mens op aarde, iemand die ons voorleeft wat echte menselijkheid
is.
Hij is God zelf, die op aarde kwam om de mensen te bevrijden
van hun verwrongen beelden van hem. Sinds Jezus begrijpen we pas echt dat God
liefde is, bereid om tot het uiterste te gaan om het hart van mensen te raken
en hen naar Hem toe te keren.
2. Hou me niet vast
Met Hemelvaart dringt het tot de apostelen door dat ze Jezus
voortaan op een andere manier in hun leven kunnen toelaten. Eigenlijk is het
een verhaal vol realisme en best herkenbaar voor wie een dierbare verloor. Aan
het aardse bestaan van Jezus is een eind gekomen. Het kost tijd om dat goed te
beseffen en te aanvaarden. Hoe kunnen we hem nu een plaats geven in ons leven?
In het evangelie volgens Johannes krijgt Maria Magdalena van
de verrezen Jezus te horen: Houd me niet vast. Ik moet nog opstijgen naar de
Vader.
Dat lijkt gevoelloos. Ziet Hij haar ontreddering dan niet?
Jezus maakt al plaats voor de creativiteit van de Geest. We
moeten verder, in telkens nieuwe omstandigheden.
Daar is een serieuze portie bezieling en verbeelding voor
nodig, maar dat maakt het ook zo boeiend! Het heeft geen zin te betreuren dat
Hij er vandaag niet meer is zoals 2000 jaar geleden.
3. Wat sta je naar de hemel te kijken?
Hoe absurd lijkt dat romantische wolkje waar menige
kunstenaar zich zoals Lucas op beriep (en dat steevast terugkomt in
kindertekeningen), als je beseft hoe realistisch de boodschap van Hemelvaart
wel is. Blijf niet piekeren over wat voorbij is, maar kijk vooruit! In andere
passages over de laatste verschijningen van Jezus geeft Hij een duidelijke
opdracht: Maak alle volkeren tot mijn leerlingen en leer hun te onderhouden wat
ik jullie geleerd heb.
Wat betekent
Hemelvaart voor christenen vandaag?
1. Hemelvaart, de context van alledag?
De ontreddering die de leerlingen voelen als Jezus
definitief uit hun gezichtsveld verdwijnt, is best herkenbaar voor christenen
vandaag. Want het is soms moeilijk om afscheid te nemen van al wat zo
vanzelfsprekend was in de christelijke samenleving van vroeger. We komen samen
om te bidden en voelen ons daarin zonderlingen. Vaak lijken we alleen maar te
wachten op iets of iemand die er nieuw leven in kan blazen. Laat dat wachten
dan een actief verwachten zijn! We hoeven dat afscheid van de christelijke samenleving
niet louter negatief in te vullen. Het afscheid van wat vanzelfsprekend was,
geeft ruimte aan de Geest.
Voor een christen is de schijnbare afwezigheid van Jezus het
fundament van de vrijheid van de mens. Het staat iedereen vrij te geloven.
De eucharistie is het moment waarop het altijd weer kan
gebeuren. In de eucharistie zitten immers heel Pasen, Hemelvaart en Pinksteren
keer op keer vervat.
2. Op naar Galilea
Niet alleen in de eucharistie kan het gebeuren. In het
evangelie volgens Matteüs zeggen de engelen aan de vrouwen bij het lege graf:
Hij is uit de doden opgewekt, en zie, hij gaat u voor naar Galilea. Dat is de
plaats waar het voor de leerlingen allemaal was begonnen. Midden in hun
dagelijkse leven trad Jezus binnen om hen te roepen en vissers van mensen te
worden.
Zo kan hij ook in ons dagelijks leven binnen komen, op
eender welk moment. Wie er klaar voor is, zal het wel merken.
Hoe vieren
katholieken Hemelvaart?
In navolging van wat Lucas schrijft, viert de kerk
Hemelvaart op de 40ste dag van Pasen. Die dag valt altijd op een donderdag, dit
jaar in 2018 is dat 10 mei. Weer 10 dagen later is het Pinksteren. Dan vieren
we de gave van de heilige Geest. Het getal 40 staat voor een leven of generatie
lang. Het is ook het getal van de voorbereiding en van verwachting (denk aan de
40-dagentijd).
De gebeurtenissen van Pasen zijn zo vol betekenis voor wat
het christelijk geloof allemaal inhoudt, dat het goed is om daarvoor tijd te
nemen. De verrijzenis van Jezus, zijn verheffing en de zending van de Geest
worden gevierd op 3 verschillende momenten, maar zijn in wezen 1: Pasen,
Hemelvaart en Pinksteren.
Geloven dat Jezus uit de dood is verrezen en zit aan de
rechterhand van de Vader, is een geloofsdaad.
Hemelvaart is bij ons ook de dag waarop de christelijke
arbeidersbeweging de publicatie van de sociale encycliek Rerum Novarum (paus
Leo XIII, 1891) herdenkt. Het was de eerste encycliek waarin sociale
ongelijkheid bekritiseerd werd en tot actie werd opgeroepen. Het document vond
een brede weerklank in België en werd de basis van de Christelijke
Arbeidersbeweging (ACW), vandaag Beweging.net.
Uit een artikel op Kerknet door Lieve Wouters
(oorspronkelijke publicatie 4 mei 2016)
